Uncategorised
حذف ادامۀ سرمایه گذاری هند در بندر چابهار/ سرمایه گذاری در بندر گوادر
با تسلط طالبان بر افغانستان، به نظر می رسد، نه تنها تجارت ایران با این کشور، تحت الشعاع قرار خواهد گرفت، بلکه با تمرکز چین و پاکستان برای سرمایه گذاری در بندر گوادر در مسیر جاده ابریشم و احتمالاً خروج هند از این کشـور، احتمالاً توسعه بندر چابهار نیز از اولویت شریک هندی خارج خواهد شد.به گزارش سایت دیده بان ایران؛ با تسلط طالبان بر افغانستان، به نظر می رسد، نه تنها تجارت ایران با این کشور تحت الشعاع قرار خواهد گرفت، بلکه با تمرکز چین و پاکستان برای سرمایه گذاری در بندر گوادر در مسیر جاده ابریشم و احتمالا خروج هند از این کشور، احتمالاً توسعه بندر چابهار نیز از اولویت شریک هندی خارج خواهد شد.
در واقع هند که با سرمایه گذاری اندک ۸۵ میلیون دلاری در بندرچابهار سعی داشت تا بدون استفاده از بندر گوادر، بتواند از طریق دریای عمان به بازار افغانستان دسترسی پیدا کنـد، حال به واسطه روابط دیپلماتیکی که طالبان با رقیب دیرینۀ هند، یعنی پاکستان دارد، تمایلی برای تداوم تعاملات با افغانستان نخواهد داشت. ازسوی دیگر چین نیز سعی خواهد کرد با سرمایه گذاری سنگین در این کشور، به همراه پاکستان منافع خود را در افغانستان تضمین کند، بنابراین، علاوه بر اینکه هند توسعه و اجرای تعهدات خود در چابهار را به آینده و تصمیمات طالبان موکول خواهد کرد، احتمالاً طالبان بازار دیگر کالاهای ایرانی را به رقبا واگذار خواهد کرد که در این میان امتیازات ایران در نفت و گاز نیز به قطر و عربستان داده خواهد شد.
«گوادر» رقیب قدرتمند چابهار:
بر اساس این گزارش، پس از برجام، توسعۀ بندر چابهار، بعنوان یکی از راه های احیای کریدور شمال و جنوب مطرح شد. از سوی دیگر در ان برهۀ زمانی، چین که قصد داشت بازار افغانستان را با نیم نگاهی به بازار پاکستان در اختیار بگیرد، با هدف احیای راه ابریشم، سرمایه گذاری در بندر گوادر را در اولویت خود قرار داد. البته در آن زمــان، فعالیت طالبان در منطقه و نا امنی های ایجاد شده، فعالیت چین در این بندر را با مشکل مواجه کرده بود. بنابراین، دوستان چشم بادامی در آن برهۀ زمانی، مذاکراتی را در مورد توسعۀ چابهار با ایران انجام دادند، اما عدم پیگیری و همچنین اصرار هند که تمایل داشت از طریق چابهار در بازار افغانستان سهم داشته باشد، نسبت به امضای قرارداد توسعه چابهار با ایران اقدام کرد. و البته هندی ها در ابتدا با ارسال تجهیزاتی، بخشی از قرارداد خود را اجرا کردند، اما با شروع دور جدید تحریم ها، اگرچه آمریکا با حذف چابهار از تحریم ها نسبت به شریک دیرینه خود روی خوش نشان داد، اما بازهم توسعۀ بندرچابهار، با تأخیر همراه شد. البته در نهایت در آخرین دور مذاکرات مجدد، اجرای طرح چابهار به جریان افتاد. اما با روی کار آمدن طالبان، به نظر می رسد، هندی ها که از هماکنون خود را بازنده در مقابل پاکستان در بازار افغانستان می دانند، اجرای پروژۀ چابهار را به آینده و تصمیمات احتمالی طالبان موکول کرده اند.
در این رابطه، برنا کریمی، سفیر سابق افغانستان در کانادا می گوید: بندر چابهار، نه تنها اولویت طالبان نیست، بلکه به نظر می رسد، حاکمان جدید افغانستان، بازار کالاهای ایرانی را به رقبای ایران واگذار کنند. رقبایی مانند پاکستان که شریک نزدیک طالبان است و در بازارهای نفت و گاز هم احتمالاً، امتیازات ایران به قطر و عربستان می رسد. وی با اشاره به بندرگوادر افزود: طالبان بعنوان عامل بی ثبات کنندۀ منطقه، جایگاهی متفاوت پیدا کرده است و با از بین رفتن نا امنی در مرزهای پاکستان، گوادر سرنوشت متفاوتی پیدا میکند. بنابراین تنها راه چین برای مهار خطر طالبان، سرمایه گذاری کلان در افغانستان است و احتمالاً چینی ها مکتب کپنهاگ را در این کشور اجرا می کنند، تا با سرمایه گذاری سنگین در افغانستان و گرفتن نبض اقتصادی این کشور، طالبان را به سمت اهداف سیاسی مدنظر خود بکشانند.
چابهار در نقشه توسعه جایگاهی ندارد:
علی ضیایی، تحلیلگر صنعت حمل و نقل نیز در این رابطه می گوید: چین سرمایه گذاری کلانی در بنـــدر گـــوادر و زیرساخت های حمل و نقل این کشور انجام داده است که با ظهور طالبان در افغانستان، منافع هر دو کشور، یعنی چین و پاکستان، بهسمتی است که بندر گوادر فعال شود.
وی در ادامه افزود: چین احتمالاً مسیر راه ابریشم را از افغانستان به سمت بندر گوادر می کشاند و هند به دلیل اختلاف با پاکستان، احتمالاً از بازار افغانستان، حذف می شود و دیگر سرمایه گذاری این کشور در بندر چابهار توجیهی ندارد. چرا که این کشور در گذشته به دنبال آن بود که بدون استفاده از بندرگوادر، به دریای عمان و سپس به افغانستان برسد، و در حال حاضر اگر آنها بخواهند سرمایه گذاری خاصی در بندرچابهار انجام دهند، بدون شک منتظر می مانند که ببینند طالبان چه رفتاری با آنها در پیش می گیرند. ضیایی احتمال کنار آمدن طالبان با هندی ها را ضعیف دانست و گفت: طالبان ریشه ها و روابط خاصی با اخوان المسلمین دارد و به همین دلیل به نظر می رسد که قطر و ترکیه جایگزین ارتباطات اقتصادی افغانستان و ایران شوند و از آن سمت کریدورهای حمل و نقلی شمال به جنوب که از افغانستان می گذرد، بدون عبور از ایران در شمال به کشورهای حوزۀ خزر و سپس به ترکیه برسد، و از جنوب هم با عبور از پاکستان به کشورهای حوزه خلیج فارس وصل شود.
این تحلیلگر همچنین تأکید کرد: در چشم انداز دورتر، عربستان، امارات و کشورهای حوزه خلیج فارس، به دنبال ایجاد راه ریلی هستند که کشورهای حوزۀ خلیج فارس و کشورهای دورتر را به عربستان متصل کند و از آن سمت عربستان، مسیر ترانزیت را به دریای مدیترانه و اروپا برساند. بنابراین در نقشه و چشماندازهای توسعه ترانزیت منطقه، ایران و بندرچابهار جایگاه خاصی نخواهد داشت.
