عدم تناسب درآمد و هزینه در بودجۀ ۱۴۰۲/ کسری بودجه حتمی و تورم بالای ۴۰ درصد سال آینده - فرار مداوم مالیاتی
ایلنا: یک کارشناس مسائل اقتصادی گفت: یکی از انتقادات به لایحه بودجه این است که انبساطی بسته شده و رشد بودجۀ خیلی از دستگاه ها نشان می دهد، دولت به دنبال صرفه جویی برای کاهشِ نرخ تورم نبوده است. کشوری که در شرایط تحریم به سر می برد و تورم آن بالای ۴۰ درصد است، باید از بودجه های غیرضرور بکاهد.به گزارش خبرنگار ایلنا، مسعود میرکاظمی (رئیس سازمان برنامه و بودجه) در واکنش به انتقاد کارشناسان از لایحه بودجه و تورمی خواندنِ آن، اعلام کرد سال آینده کسری بودجه نداریم. او در مورد تورمی دانستنِ بودجۀ ۱۴۰۲ گفت: «برخی افراد و دستگاههای نظارتی از لایحه بودجه دولت به چنین تشخیصی رسیده اند، اما ما چنین تحلیلی نداریم». این در حالی است که برخی کارشناسان اقتصادی عدم تناسب درآمد و هزینه در بودجه را مهمترین عامل تورمی بودنِ آن میدانند و معتقدند اینکه دولت نتوانسته است بودجۀ نهادهای غیرضرور را کاهش دهد و از طرفی چون منابعِ درآمدیِ دولت در بودجه خیلی قابل اطمینان نیست، در نتیجه کسری بودجه حتمی است و سال آینده با تورمِ بالای ۴۰ درصد مواجه خواهیم شد.
مهدی پازوکی (کارشناس مسائل اقتصادی) در خصوص لایحه بودجه ۱۴۰۲ و طرح موضوع غیرتورمی بودنِ آن به ایلنا گفت: لایحه بودجه انبساطی است؛ در این لایحه دولت حقوق کارکنان خود را ۲۰ درصد افزایش داده، اما بودجۀ اکثر دستگاه ها بیش از ٣٠ درصد افزایش پیدا کرده است. به طور مثال، بودجه صدا و سیما، مجمع تشخیص، سازمان تبلیغاتِ اسلامی، ستاد انقلاب فرهنگی، کمیتۀ امداد امام خمینی و …، همه، بین ۳۰ تا ۴۵ درصد افزایش پیدا کرده است.
وی ادامه داد: وقتی منابع درآمدیِ دولت محدود است، بستنِ چنین بودجه ای، تورم زا خواهد بود. ببینید سال گذشته نیز قرار بود بخشی از درآمد از محل فروش اموال و شرکت های دولتی محقق شود، اما اینها محقق شدند؟
پازوکی گفت: در شرایطی که منابع درآمدی دولت محدود است و تحریم، اقتصاد را با مشکل مواجه کرده است، چرا باید بودجۀ خیلی از دستگاه ها افزایش پیدا کند؟ آنهم وقتی برخی مؤسسات حتی اگر منحل شوند، اتفاقی نمی افتد و حتی به نفع اقتصاد ملی باشد.
این کارشناس مسائل اقتصادی بیان کرد: چرا باید بودجه دانشگاه های پیام نور، امام صادق(ع) و صدا و سیما افزایش پیدا کند؟ صدا و سیما جزو شرکت های زیان ده دولتی است و با وجود این، روزنامه هم چاپ می کند! اگر درآمد داشت، می توانست این کار را انجام دهد، اما وقتی زیان ده است و از اموال عمومی هزاران میلیارد تومان یارانه هم می گیرد، چرا باید روزنامه هم داشته باشد؟ این اتفاقات در کشورهای دیگر مرسوم نیست، اما در ایران به تکرار شاهد آن هستیم.
وی ادامه داد: وقتی این همه دانشجوی بیکار داریم، فلسفۀ گسترش دانشگاه پیام نور چیست؟ چرا وقتی در خیلی از مناطق روستایی دبیرستان درست و حسابی نداریم، دانشگاه تأسیس می کنند؟ پشتِ خیلی از اینها، برنامه های تبلیغاتی برای برخی نمایندگان است تا مثلا بگویند در طول دورۀ نمایندگیِ خود، اقدامی در حوزۀ انتخابیه شان انجام داده اند. این فقط یک نمونه است، تأسیسِ برخی از نهادها و مراکز، توجیه عقلانی و اقتصادی ندارد، اینها از محل منابع دولتی تغذیه میکنند و نه تنها هیچ فایدهای ندارند بلکه تبعاتِ منفی هم برای کشور دارند.
پازوکی تصریح کرد: یکی از انتقادات به لایحۀ بودجه این است که انبساطی بسته شده و رشد بودجۀ خیلی از دستگاه ها نشان می دهد، دولت به دنبال صرفه جویی برای کاهشِ نرخ تورم نبوده است. کشوری که در شرایط تحریم به سر میبرد و تورم آن بالای ۴۰ درصد است، باید از بودجه های غیرضرور بکاهد. بالا رفتنِ کسری بودجه، باعث افزایش نرخ تورم و کاهش ارزش پول ملی می شود و دود چنین وضعیتی بیش از همه به چشم کارگران و حقوق بگیران می رود.
وی ادامه داد: دولت با توجه به حمایت مجلس و قوه قضائیه می توانست جلوی خیلی از هزینه های غیر ضرور را بگیرد، اما لایحۀ بودجه نشان می دهد که اوضاع به روال سابق است.
این کارشناس مسائل اقتصادی در خصوص درآمد مالیاتیِ پیش بینی شده در لایحۀ بودجه گفت: اول اینکه من با افزایش نرخ مالیاتی مخالفم و معتقدم این کار باعث رکود اقتصادی و افزایش بیکاری خواهد شد، اما راهکار این است که پایۀ مالیاتی را افزایش بدهیم. باید از همۀ کسانی که درآمدشان از حدی که قانون مشخص کرده است، فراتر می رود، مالیات گرفت، تأکید می کنم از همه باید مالیات گرفت!
وی ادامه داد: نکتۀ بعدی در خصوص درآمدهای مالیاتی توان دولت برای گرفتنِ مالیات است؛ در حال حاضر این توان را نداریم و یکی از مهمترین مشکلاتِ ما بالا بودنِ فرار مالیاتی است. سیستم مالیاتی ما مریض است برای همین ایران به بهشتِ دلالان تبدیل شده است.
وی افزود: معتقدم با بگیر و ببند نمی توان این مشکل را حل کرد، بلکه سیستم مالیاتیِ ما باید درست عمل کند. با طراحی یک سیستم مالیاتی کارا و استفاده از تکنولوژی جهان توسعه یافته، می توان این کار را انجام داد. در واقع باید از تجربۀ کشورهای دیگر برای گرفتنِ مالیات استفاده کرد، اما سیستم مالیاتی در ایران سنتی است.
پازوکی تأکید کرد: کشور ما جزو انگشت شمار کشورهایی است که نرخ تورم دو رقمی دارد، اگر در یک کشور توسعه یافته، نرخ تورم دو رقمی شود، دولت ساقط می شود، اما در اینجا سال هاست نرخ تورم دو رقمی را تجربه می کنیم.
این کارشناس مسائل اقتصادی در پایان تصریح کرد: تا این مشکلات ساختاری حل نشوند، مشکل حل نخواهد شد. دولت باید استراتژی کاهش مخارج غیر ضرور را پیش بگیرد و این یکی از ملزوماتِ توسعه کشور است.
