Uncategorised
رشد زاغه نشینی در ایران
با افزایش جمعیت زیر خط فقر مطلق، گزارشهای رسمی هم حکایت از افزایش زاغه نشینی در کشور میدهد. مرکز پژوهشهای مجلس در این مورد نوشته حدود ۲۰ میلیون نفر در بافتهای ناکارآمد شامل سکونتگاه غیررسمی، بافت تاریخی و بافت فرسوده ساکن هستند. از این میان حدود ۶ میلیون نفر در سکونتگاه غیررسمی زندگی میکنند.
آمار رسمی، دقیق و بهروزرسانی شده از جمعیت زیر خط فقر مطلق در دست نیست. برخی از اقتصاددانها میگویند ۳۰ درصد از جمعیت ایران با فقر مطلق مواجه هستند و برخی هم تعداد بیشتری را عنوان میکنند. رشد فقر دامن مسکن را هم میگیرد. دیگر خرید خانه برای ایرانیان رویای دور و دستنیافتنی شده است. حالا گرفتاری ذهنی بسیاری از مردم این شده که فقط بتوانند جایی را اجاره کنند و بتوانند ماهانه اجاره را پرداخت کنند. در این جدال اقتصادی با تورم روزافزون و درآمدی که بهاین تورم نمیرسد، برخی زاغهنشین میشوند.
زاغهنشنینی تنها در ایران مرسوم نیست و شکلی جهانی دارد. یک میلیارد نفر از جمعیت نقاط شهری جهان در سکونتگاههای غیررسمیاسکان دارند و با گذر زمان و رشد فقر نیز تعداد آنها در حال افزایش است. اما وضعیت ایران چگونه است؟مرکز پژوهشهای مجلس در گزارشی به وضعیت سکونتگاههای غیررسمیدر ایران پرداخت. در این گزارش با اشاره به آمار شرکت بازآفرینی کشور آمده که از مجموع جمعیت کل کشور، ۱۹ میلیون و ۸۴۱ هزار و ۷۷۹ نفر در بافتهای ناکارآمد شامل سکونتگاههای غیررسمی، بافتهای تاریخی و بافت فرسوده ساکن هستند. حدود ۳۲ درصد از این جمعیت در سکونتگاههای غیررسمی و بافتهای حاشیهای سکونت دارند. در گزارش دبیرخانه ستاد ملی بازآفرینی شهری پایدار (سال ۱۴۰۱) جمعیت ساکن در سکونتگاههای غیررسمیایران ۶ میلیون و ۲۲۶ هزار و ۳۷۷ نفر در مساحت ۵۹ هزار و ۳۸۱ هکتار ذکر شده که نشاندهنده تراکم بالای جمعیت در این مناطق است. افزایش زاغه نشینی در کشور سکونتگاههای غیررسمی یکی از چهرههای بارز فقر شهری است که در چند دهه اخیر نهتنها در کلانشهرها و شهرهای بزرگ بلکه در شهرهای میانی و حتی کوچک در حال گسترش است.مرکز پژوهشهای مجلس در ادامه نوشته با توجه به اهمیت موضوع و اسکان بخشی از جمعیت کشور در این بافتها، اسناد و قوانین متعددی بهاین مهم پرداختهاند. اولین سند ملی توانمندسازی ساماندهی سکونتگاههای غیررسمی مصوب سال ۱۳۸۲ و پس از آن در برنامههای توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی پنج ساله چهارم تا ششم مفادی به صورت مستقیم بهاین موضوع اختصاص دارد که در بودجه سالانه نیز انعکاس یافته است. چالشهای سکونتگاههای غیررسمی
با تشدید بحران آب در برخی مناطق کشور و به دنبال آن افزایش فرونشست، بیکاری و… برخی از ساکنان این مناطق راهی شهرهای دیگر میشوند. روند مهاجرتهای اقلیمیدر ایران بهگونهای شده که بارها کارشناسان نسبت به خالی شدن مبدا و سرریز جمعیت در مقاصد مهاجرتی هشدار دادهاند. مرکز پژوهشهای مجلس هم در این مورد نوشته که بررسیها و ارزیابیها بیانگر آن است که علیرغم تهیه و تصویب برنامهها و سیاستهای مناسب، رشد جمعیت مهاجر و مهاجرتهای گسترده به سمت کلانشهرها و برخی شهرهای بزرگ و فقر همه جانبه در سکونتگاههای غیررسمیبه عنوان چالش مطرح است. روایتهای مختلف از حاشیهنشینی در ایران اخیرا نیز وحید قربانی، مدیرکل دفتر فنی و برنامهریزی عمرانی وزارت کشور گفت: «۵۰ درصد هزینه سبد خانوارهای شهری مربوط به مسکن است.» حالا در نظر بگیرید افرادی که حداقل حقوق وزارت کاری را دریافت میکنند. چارهای جز این ندارند که یا چند شغله شوند یا آنکه سراغ مناطق ارزانتر و حاشیهای شهرها بروند. پیش از این مجتبی یوسفی، عضو کمیسیون عمران مجلس بهایلنا گفته بود که ۲۰ میلیون نفر در کشور حاشیهنشین شدند. به گفته او تقریبا یک چهارم جمعیت ایران در حاشیه زندگی میکنند کهاین میزان به دلیل اتخاذ سیاستهای غلط بخشینگری است.در روایتی دیگر، اما محمد عباسی، رئیس سازمان امور اجتماعی ایران جمعیت حاشیهنشینها را بیش از هشت میلیون نفر عنوان کرد.
منبع : ساعت 24
