Uncategorised
آلودگی خلیج فارس نفت و میکروپلاستیک ها و .../ تخلیۀ آب توازن آلوده و آبزی های تهاجمی
ایسنا: عضو انجمن زیست شناسی ایران با بیان این که بیش از ۳۰ درصد نفت جهان از تنگه هرمز عبور می کند، گفت: حجم زیادی از فعالیت های کشتیرانی از جنبه های مختلفی منجر به آلودگی دریا می شود.
دکتر علیرضا صفاهیه در گفتگو با ایسنا، با اشاره به عوامل آلودگی آبهای خلیج فارس اظهار کرد: خلیج فارس منطقهای پر تنش و پر استرس از نظر آلودگی است. با توجه به اینکه بیش از ۳۰ درصد نفت جهان از تنگه هرمز عبور میکند و از این مسیر به سایر نقاط دنیا ترانزیت میشود، همین مسأله باعث ترافیک عظیمی از نفتکش ها و حجم زیادی از فعالیتهای کشتیرانی شده که از جنبههای مختلفی منجر به آلودگی دریا میشود.
وی با اشاره به انواع آلودگی های دریایی، افزود: استخراج و اکتشاف نفت، ایجاد سکوهای نفتی در خلیج فارس و بارگیری و تخلیه کشتی ها، تمام این ها می توانند منجر به ایجاد آلاینده های مختلف از جمله آلودگی های نفتی شود.
عضو هیأت علمی زیست شناسی دریای دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر با اشاره به انواع علل آلودگی خلیج فارس، گفت: بیشتر نفتکش هایی که از نقاط مختلف وارد خلیج فارس می شوند، باید خالی باشند تا بتوانند نفت گیری کنند، اما وقتی مخزن یک نفتکش خالی باشد، روی آب دریا به راحتی واژگون می شود و به این دلیل این کشتی ها در مبدأ، تانکرهای خود را با آب دریا پر می کنند و وقتی به خلیج فارس می رسند آن را تخلیه می کنند؛ به این آب، آب توازن گفته می شود و با توجه به اینکه مخزن نفتکش از قبل نیز مواد نفتی داشته است، تخلیه آن منجر به آلودگی آب می شود و پیامد هایی خواهد داشت.
جابجایی گونه های مهاجم نفتکش ها: تهدید جدی برای اکوسیستم
صفاهیه ادامه داد: انتقال گونه های مهاجم با کشتی ها را نیز داریم؛ برخی از گونه ها به صورت بومی در نقاط مختلف جهان زندگی می کنند اما همراه با آب توازن کشتی ها مانند سفر با بلیت یک سره، در مخزن قرار می گیرند و در خلیج فارس تخلیه می شوند. این گونه های آبزی برای محیط جدید یعنی خلیج فارس، گونه مهاجم هستند.
وی گفت: مشابه این رخداد چند سال پیش برای دریای خزر اتفاق افتاد و موجود کوچکی به نام شانه دار وارد دریا شد که در پی ورود آن به دریای خزر، نسل برخی ماهی ها، از جمله خاویار و کریکا را رو به انقراض برد و اکنون ذخایر این ماهیان در دریای خزر بسیار کاهش پیدا کرده است. در خلیج فارس نیز به شکل دیگری گونه های مهاجم را داریم و باید مراقب باشیم.
میکروپلاستیک ها چه بلایی بر سر طبیعت می آورند؟:
عضو انجمن زیست شناسی ایران با اشاره به ورود پلاستیک به دریا ها از جمله خلیج فارس گفت: پلاستیک در طبیعت به صورت وسیعی وجود دارد و در ظرف ها و وسایل یکبار مصرف و حتی در وسایل ساختمان، موبایل و لپ تاپ از پلاستیک استفاده می شود. وقتی این ماده دور ریخته می شود، از آنجا که تجزیه پذیر نیستند به قطعات کوچکی به اندازه ذرات کمتر از نیم میلیمتر تبدیل می شوند؛ میزان این ذرات که میکرو پلاستیک نامیده می شوند در آب های تمام دنیا به مقدار زیادی رو به افزایش است و در آینده یکی از معضلات بزرگ آب های آزاد و دریاها خواهند بود.
صفاهیه افزود: در خلیج فارس نیز در حال مطالعه روی میکروپلاستیک ها هستیم؛ شوربختانه پیامدهای آلودگی ناشی از میکرو پلاستیک ها در خلیج فارس به فراوانی دیده می شوند و جا دارد مردم آگاه شوند تا از ورود این مواد به دریا جلوگیری شود.
وی با اشاره به ورود آلودگی صنایع پتروشیمی به خلیج فارس یادآور شد: در خوزستان، پتروشیمی بندر امام را داریم که انواعی از مواد شیمیایی از جمله جیوه را در آب رها میکند که پیامدهای بسیار مخرب و کشندهای برای آبزیان دارد و اگر توسط انسان نیز خورده شود، بر سلامتی انسان موثر است.
عضو انجمن زیستشناسی ایران در خصوص آلودگی آب های شیرین، گفت: در آبهای شیرین نیز این چالشها را کم و بیش داریم. البته ممکن است چالش نفت را در آبهای شیرین به آن صورت نداشته باشیم اما پساب های کشاورزی که غنی از انواع آفت کش ها و کودها هستند با بارندگی وارد دریاچه های پشت سدها و رودخانه ها میشوند.
راهکار چیست؟:
صفاهیه گفت: همان گونه که پیشگیری همواره مقدم بر درمان است ما نیز باید به این فکر باشیم که از ابتدا دریاها را آلوده نکنیم که بعد به فکر راهکار پاک کردن آن باشیم. در این خصوص باید جلوی ورود آلایندهها را به هر نحو گرفت؛ پس کار اصلی جلوگیری از ورود آلایندگی است. البته خواه ناخواه برخی از آلایندهها توسط فعالیتهای انسانی وارد دریا میشوند اما حداقل باید آنها را کاهش داد.
وی با اشاره به ضرورت فرهنگسازی در استفاده کمتر از پلاستیک و جایگزینی آن با مواد تجزیه شونده، گفت: برخی کشورها استفاده از کیسهها و ظرفهای پلاستیک را ممنوع کردهاند و به جای آن از ظرفهای کاغذی استفاده میکنند که با محیط زیست سازگاری دارند. متاسفانه عادتی در جامعه ما وجود دارد که در بسیاری از مهمانیها و مراسمها از سفره، لیوان و قاشق و چنگال پلاستیکی و یکبار مصرف استفاده میشود به دلیل اینکه دفع آن سریعتر و راحتتر است در حالی که این زبالهها تنها از جلوی چشممان دور میشوند و در واقع از محیط حذف نمیشوند.
عضو هیأت علمی زیست شناسی دریای دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر گفت: پلاستیک در محیط تا صدها سال تجزیه نمی شود؛ تنها ریز می شود و وارد بدن جانوران و انسان ها می شود. امروزه از خون انسان نیز میکرو پلاستیک استخراج شده است و هنوز تأثیر این ها بر بدن انسان و جانور نامشخص است، اما خطرات جدی در پی دارد. در این شرایط، مهمترین کار برای جلوگیری از خطر بیشتر، تفکیک زباله و کاهش تولید آن و دفع است.
دبیر: پریسا زنگنه منش،
دبیر: افسانه باورصاد،
خبرنگار: فاطمه سعدیان
